Gastroskopi Kolonoskopi Nedir? Nasıl Yapılır?

Endoskopi

Ucunda ışıklı kamera olan kıvrılabilen bir alet yardımı ile içi boşluklu organların görüntülenmesi işlemine endoskopi denir. Ağızdan girmek suretiyle yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının incelenmesine gastroskopi, kalın bağırsak ve ince bağırsağın bir kısmının incelenmesine ise kolonoskopi adını veriyoruz.

Gastroskopi

Günümüzde yemek borusu; mide ve oniki parmak bağırsağının hastalıklarının teşhisinde en hassas yöntem olarak kullanılmaktadır. Endoskopi teşhis amacıyla kullanıldığı gibi tedavi amacıyla da yaygın olarak kullanılmaktadır.

• Endoskopi Hazırlığı Nasıl Olmalıdır?

İşlemden yaklaşık 7- 8 saat öncesinden başlanarak hiçbir şey yenilmemeli ve içilmemelidir.

İyi bir muayene ve ayrıntılı bir anamnezden sonra gastroskopi yapılması planlanan hastaların yandaş hastalıkları ve kullandığı ilaçlar da sorgulanmalıdır. Bazı ilaçların işlemden önce bir süre kesilmesi gerekmektedir.

Kime yapılmalı?

WHO, 45 yaşından sonra şikayet olsun olmasın tüm hastalara bir kez gastroskopi yapılmasını öneriyor. Kolonoskopi de ise yaş 50 olarak belirlenmiştir. Bunların yanı sıra;

• Yutma güçlüğü,
• Katı ve sıvı gıdaları yutmada güçlük,
• Ağrılı yutma,
• Gıda maddelerinin yutulmasında takılma hissi,
• Tıbbi tedavi ile geçmeyen ekşime ve yanmalar,
• Karnın üst kısmında şişkinlik, ağrı
• Tedaviye dirençli kansızlık,
• Nedeni bilinmeyen ani ve hızlı kilo kayıpları,
• Kahve telvesi şeklinde veya kırmızı kan kusma,
• Büyük abdest renginin katran renginde olması,
• Ağıza acı su gelmesi,
• Sebebi bilinmeyen bulantı ve kusmalar.

Tedavi Amaçlı yapılan Gastroskopik girişimler

• Varis kanamalarının tedavisi
• Varis dışı mide kanamalarının tedavisi
• Yemek borusu ve mide darlıklarının genişletilmesi
• Mide poliplerinin ve erken evre mide tümörlerinin çıkarılması
• Tıkayıcı yemek borusu ve mide tümörlerinde stent konulması işlemleri
• En sık yapılan işlemlerden bir tanesi de beslenme amacıyla mideye tüp konulması (PEG) gibi işlemler başarı ile uygulanabilmektedir.

Kolonoskopi

Kolonoskoplar gastroskoplardan daha esnek, boyu ortalama 130-170 cm çapı ise 11-14 mm arasındadır.

Kimlere kolonoskopi yapılır?

• İltihabi bağırsak hastalığının tanısı koymak
• İBH da tedavi etkinliğini belirleme
• Açıklanamayan Fe eksikliği anemisi
• Sindirim sistemi kanamalarında (Kanlı dışkılama, Siyah dışkılama, gaitada gizli kan+)
• Sebebi bilinmeyen kronik ishallerde
• Kanser araştırması
• Malignite takibi
• Ailevi kanser hikayesi olması ve polipozis sendromlarının olması

Tedavi amaçlı kullanımı

• Polipektomi ve erken evre tümörlerin çıkartılması,
• Tıkayıcı tümörlerinde stentleme
• Kalın bağırsak kaynaklı kanamalara müdahale
• Hemoroid band ligasyonu
• Tümörlerinin yerini işaretleme
• Bağırsak düğümlenmesinin düzeltilmesi
• Yabancı cisim çıkarılması gibi işlemler yapılmaktadır.

Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi genelde hastaneye yatırılmadan yapılır. Hastalar acil durumlar dışında, bağırsak temizliği bir gün veya iki gün öncesinden yapılarak işleme alınır. Hastanın şikayetleri, yapılan tüm tetkikleri, daha önceki hastalıkları, kullandığı ilaçlar, geçirdiği ameliyatlar dikkatli bir şekilde sorgulanır. Hastaya kolonoskopi işlemi hekim tarafından ayrıntılı olarak anlatılır.

Bu hazırlıklar yapıldıktan sonra hastaya pozisyon verilerek sedasyon sağlayan ilaçlar yapılır. Sedasyon, kolonoskopi işlemi sırasında hastanın ağrı hissetmemesi için kullanılır. Bağırsak gevşemesi için de ilaç (buscopan) kullanılabilir. Verilen ilaçların etkisi ile hasta uyku haline geçer. Çok zorunlu olmadıkça tam bir anestezi uygulanmaz.

Kapsül Endoskopi

Sindirim sisteminin resimlerini çekmek için küçük bir kablosuz kamera kullanılarak yapılan bir görüntüleme yöntemidir.

Geleneksel olarak yapılan Endoskopi ağızdan veya makattan ilerletilen, ucunda ışıklı kamera bulunan ince esnek bir alet ile mide, onikiparmak bağırsağı, kalın bağırsak ve ince bağırsağın bir kısmının görüntülenmesine imkan tanır. Kapsül Endoskopi yönteminde ise; vitamin kapsülü büyüklüğünde bir kapsülün su eşliğinde yutulması ile işlem başlar, bu yöntem geleneksel endoskopik yöntemlerin görüntüleyemediği alanların izlenmesine imkan sağlar.

Kapsül Endoskopi ayrıca belirli sebeplerden dolayı yapılamayan ve bitirilemeyen kolonoskopilerde kolon poliplerini saptamak amacıyla da kullanılmaktadır.

• Sebebi bulunamayan sindirim sistemi kanamalarında; kanamanın yerini tespit etmek amacıyla,
• İltihabi Bağırsak Hastalığında (Crohn Hastalığında); hastalığın teşhisinde,
• İnce bağırsak ve sindirim sistemi kanserlerinin teşhisinde,
• Çölyak Hastalığının teşhisinde; Gluten Enteropatide; hastalığın teşhisinde ve tedavinin izlenmesinde

İnce bağırsakta polip gelişimine sebep olabilecek kalıtsal ailevi sendromlarda, ince bağırsak poliplerinin taranmasında da Kapsül Endoskopi işlemi uygulanmaktadır.

Herhangi bir görüntüleme modalitesi sonuçlarında saptanan ince bağırsak kaynaklı belirsiz, şüpheli bir hastalık varlığında da Kapsül Endoskopi yapılabilir.

Kapsül Endoskopi oldukça az oranda risk içeren güvenli bir yöntemdir. Kapsül sindirim sisteminden doğal yollarla yaklaşık 72 saat içerisinde atılmaktadır. Kapsül Endoskopi öncesinde yeme ve içme en az 12 saat süre ile kesilmelidir.Sindirim sistemi içerisinden alınan resimlerin görüntü kalitesini artırmak için bazı durumlarda laksatif (müshil) verilmesi gerekebilmektedir. Kapsül yutulduktan 2 saat sonra sıvı gıdalar, yaklaşık 4 saat sonra yumuşak katı gıdalar alınabilmektedir.

Kapsül endoskopi genellikle 8 saat içerisinde veya kapsülün dışkı yolu ile atılması ile sonlandırılır. Kapsül saatler içerisinde atılabildiği gibi atılma süresi birkaç gün de sürebilmektedir. Bu süre zarfında kapsül sindirim sisteminden geçerken binlerce fotoğraf çekilmekte ve bunlar kayıt altına alınmaktadır. Yeni gelişen kapsüller sayesinde 360 derece görüntü alınabilmekte, kayıt yapılması amacıyla vücuda ekstra bir aksesuar bağlanması gerekmemektedir.

Sindirim sisteminden alınan görüntüler uzman bir ekip tarafından değerlendirildikten sonra sonuçlar birkaç saat içerisinde hastalara iletilebilmektedir.

Ana Sayfa